โคลงสี่สุภาพ เจาะลึกคำประพันธ์ที่กวีนิยมแต่งมากที่สุด

Chisanucha

ภาษาไทย ม.ต้น, โคลงสี่สุภาพ

Add LINE friends for one click to find article.

โคลงสี่สุภาพ เป็นคำประพันธ์ประเภทหนึ่งของบทร้อยกรองที่กวีนิยมนำไปใช้กันมากมาย บทเรียนวันนี้ จะพาน้อง ๆ ไปเรียนรู้เรื่องของโคลงสี่สุภาพ ว่ามีฉันทลักษณ์และลักษณะคำประพันธ์อย่างไร ทำไมถึงได้รับความนิยมในหมู่กวี ไปเรียนรู้พร้อม ๆ กันเลยค่ะ

โคลงสี่สุภาพคืออะไร

โคลง เป็นคำประพันธ์ที่มีการเรียบเรียงถ้อยคำเป็นคณะ มีกำหนดเอกโทและสัมผัส ส่วนสุภาพ หรือเสาวภาพ หมายถึงคำที่ไม่มีวรรณยุกต์ โคลงสี่สุภาพปรากฏในวรรณคดีไทยตั้งแต่สมัยอยุธยา โดยโคลงที่มีชื่อเสียงและได้รับการยกย่องว่าแต่งดี ยอดเยี่ยม ก็คือเรื่องลิลิตพระลอนั่นเองค่ะ

ตัวอย่างโคลงสี่สุภาพที่มีชื่อเสียง จากเรื่อง ลิลิตพระลอ

ลักษณะคำประพันธ์ของโคลงสี่สุภาพ

คณะ 1 บท มี 4 บาท แต่ละบาทมี 2 วรรค วรรคหน้ามี 5 คำ วรรคหลังมี 2 คำ เฉพาะบาทที่ 4 หรือบาทสุดท้ายที่วรรคหลังมี 4 คำ รวมทั้งสิ้น 1 บทจะมี 30 คำ ไม่รวมคำสร้อย ถ้ารวมคำสร้อยด้วยก็จะเป็น 34 คำ

คำสร้อย คือวลีที่ใช้ลงท้ายวรรค มีได้ในวรรคหลังของบาทที่ 1 หรือบาทที่ 3 บาทละ 2 คำ นิยมลงท้ายด้วย พ่อ เฮย แฮ รา ฤา นา นอ เอย ฯลฯ จะใช้เมื่อต้องการขยายความให้ชัดเจนขึ้น เช่น เลย ใช้ในความหมายเชิงปฏิเสธ หรือ ฤๅ มีความหมายเชิงถาม เหมือนกับคำว่า หรือ นอกจากนี้ยังมีคำสร้อยที่มีความหมายอย่าง สร้อยเจตนัง แต่ปกติจะไม่ใช้ในกวีนิพนธ์ที่เป็นพิธีการ

คำเอก – คำโท เป็นการกำหนดเสียงด้วยรูปวรรณยุกต์เอกและรูปวรรณยุกต์โท

คำเอก คือคำที่มีรูปวรรณยุกต์เอกบังคับ รวมถึงคำตายที่เป็นแม่ก กา ประสมกับสระเสียงสั้นกับคำที่สะกดด้วยแม่กก กบ กด ใน 1 บท มีคำเอก 7 คำ

คำโท คือคำที่มีรูปวรรณยุกต์โทบังคับ ใน 1 บท มีคำโท 4 คำ

โคลงสี่สุภาพกำหนดบังคับให้แต่ละบทต้องใช้คำเอก – โท แต่ในถ้าคำตามที่กำหนดไม่ได้ก็จะใช้เป็นคำเอกโทษและคำโทโทษเพื่อแปลงคำให้เป็นคำที่ตรงกับคำที่กำหนด แต่ในปัจจุบันไม่นิยมใช้อีกต่อไปแล้ว

สัมผัส โคลงสี่สุภาพบังคับสัมผัสระหว่างวรรคหรือสัมผัสนอก ดังนี้

คำสุดท้ายของบาทที่ 1 ต้องสัมผัสกับคำที่ 5 ของบาทที่ 2 และบาทที่ 3
คำสุดท้ายของบาทที่ 2 ต้องสัมผัสกับ คำที่ 5 ของบาทที่ 4

โคลงสี่สุภาพอาจมีสัมผัสภายในวรรคที่เรียกว่าสัมผัสในได้ ซึ่งเป็นได้สัมผัสอักษรและสัมผัสสระ เพื่อให้โคลงไพเราะยิ่งขึ้น

สรุปความรู้โคลงสี่สุภาพ

หลังจากเรียนเรื่องโคลงสี่สุภาพและวิธีการแต่งคำประพันธ์แล้ว น้อง ๆ ก็คงจะเข้าใจได้ทันทีเลยใช่ไหมคะ ว่าทำไมโคลงถึงเป็นคำประพันธ์ที่กวีนิยมนำมาใช้ที่สุด นั่นก็เพราะว่า โคลงสี่สุภาพ มีลักษณะบังคับอย่างคำเอกคำโท ทำให้เมื่อแต่งออกมาแล้วก็จะมีความไพเราะและมีเอกลักษณ์ความเป็นไทยอยู่มาก ๆ ด้วยค่ะ เพื่อเป็นการทบทวนและฝึกแต่งโคลงสี่สุภาพให้คล่อง น้อง ๆ สามารถตามไปดูคลิปการสอนย้อนหลังของครูอุ้มได้เลยค่ะ ในคลิปครูอุ้มจะสอนเรื่องฉันทลักษณ์ ลักษณะคำประพันธ์ รวมถึงวิธีแต่งโคลงสี่สุภาพอย่างง่าย ไปดูกันเลยค่ะ

ฝึกแต่งโคลงสี่สุภาพ

NockAcademy คือโรงเรียนออนไลน์สำหรับเด็ก โดยแอปฯ และเว็บไซต์ นักเรียนสามารถเรียนรู้ผ่านคลิปบทเรียนวิชา คณิตศาสตร์ ภาษาอังกฤษ และภาษาไทย
มากไปกว่านั้น เรายังมีคอร์สเรียนออนไลน์ การสอนพิเศษ การติวนอกสถานที่โดยติวเตอร์ที่แน่นไปด้วยความรู้ อีกด้วย

แค่ 10 นาที ก็เข้าใจได้

สามารถดูคลิปบทเรียนวิชา คณิตศาสตร์ ภาษาอังกฤษ และภาษาไทย ที่มีมากกว่า 2,000+ คลิป และยังสามารถทำแบบทดสอบที่มีมากกว่า 4000+ ข้อ

แนะนำ

แชร์

โคลงภาพพระราชพงศาวดาร ความเป็นมาและเรื่องย่อ

โคลงภาพพระราชพงศาวดาร พงศาวดาร คือเรื่องราวความเป็นมาของเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับประเทศชาติ เรื่องนี้น้อง ๆ ก็คงจะเคยได้ยินและรู้จักกันมาพอสมควรแล้วใช่ไหมคะ แต่น้อง ๆ เคยได้ยินเรื่อง โคลงภาพพระราชพงศาวดาร กันมาบ้างหรือเปล่าคะว่าคืออะไร ทำไมถึงมีทั้งโคลง ภาพ และพงศาวดารในเรื่องเดียวกันได้ บทเรียนภาษาไทยในวันนี้จะพาน้อง ๆ ย้อนอดีตไปเรียนรู้ประวัติความเป็นมาของโคลงภาพพระราชพงศาวดาร วรรณคดีไทยที่ทรงคุณค่าอีกเรื่องหนึ่ง ไปเรียนรู้พร้อม ๆ กันเลยค่ะ ประวัติความเป็นมาและจุดประสงค์ในการแต่งโคลงภาพพระราชพงศาวดาร

มนุสสภูมิ ตอนที่ว่าด้วยกำเนิดของมนุษย์ในไตรภูมิพระร่วง

ไตรภูมิพระร่วงมีจุดมุ่งหมายที่จะชี้ให้เห็นคุณและโทษของโลกทั้งสามที่ไม่แน่นอน เพื่อที่จะให้มนุษย์ตระหนักถึงกรรมดีและกรรมชั่วและพบกับความสุขไม่ว่าจะอยู่ในโลกไหน โดยในตอน มนุสสภูมิ นี้ก็ได้กล่าวถึงการกำเนิดมนุษย์ที่อธิบายโดยใช้หลักความเชื่อทางพุทธศาสนามาอธิบายจึงทำให้วรรณคดีเรื่องนี้เป็นอีกเรื่องที่มีความสนใจเป็นอย่างมากเลยล่ะค่ะ จากที่ครั้งก่อนเราได้เรียนเรื่องนี้กันไปแล้วในส่วนของที่มาและความสำคัญและเนื้อเรื่องย่อ บทเรียนในวันนี้จะพาน้อง ๆ ไปเรียนรู้เพิ่มเติมแต่เป็นเรื่องของตัวบทเพื่อถอดคำประพันธ์ รวมไปถึงศึกษาคุณค่าที่ปรากฏในเรื่องด้วยค่ะ ถ้าพร้อมแล้วเราไปดูกันเลย ตัวบทเด่น ๆ ในไตรภูมิพระร่วง ตอน มนุสสภูมิ ถอดความ เป็นการอธิบายถึงวิวัฒนาการของทารกในครรภ์ตั้งแต่เริ่มเป็นเซลล์ โดยอธิบายว่าไม่ว่าจะเกิดเป็นชายหรือหญิง ก็จะเริ่มจากการเป็นกลละ แล้วโตขึ้นทีละน้อย เมื่อถึง 7

เมื่อฉันโดนงูรัด!: เรียนรู้การใช้ Passive Voice แบบผ่อน ‘คลายย’

น้องๆ ทราบกันมั้ยว่าในไวยากรณ์ภาษาอังกฤษจะมีสิ่งที่เรียกว่า ‘Voice’ ถ้ายังไม่ทราบหรือเคยได้ยินแต่ยังไม่แน่ใจว่าคืออะไรวันนี้เราจะมาเรียนรู้เรื่อง Voice ในภาษาอังกฤษแบบเข้าใจง่ายๆ กันครับ

NokAcademy_Past Tense และ Present Continuous Tense

เรียนรู้ เรื่อง Past Tense และ Present Continuous Tense

Hi guys! สวัสดีค่ะนักเรียนชั้นป.5 ที่น่ารักทุกคน วันนี้เราจะไปเรียนรู้ เรื่อง Past Tense และ Present Continuous Tense ถ้าพร้อมแล้วก็ไปลุยกันโลด มาเริ่มกันกับ Past Tenses ก่อนอื่นเราจะต้องรู้จักก่อนว่า การเล่าถึงงเหตุการณ์ในอดีตนั้นเราสามารถเล่าได้หลายแบบ ครูจะขอยกตัวอย่างจากสถาณการณ์การใช้ไปหาโครงสร้างและคำศัพท์ที่จำเป็นเพื่อให้เราเข้าใจความสำคัของ Tense นั้นๆ ร่วมกับเทคนิค “Situational usage”