เมื่อได้รู้ความหมาย ที่มาและความสำคัญของคำราชาศัพท์ รวมถึงคำศัพท์หมวดร่างกายไปแล้ว น้อง ๆ ก็คงจะสงสัยใช่ไหมคะ ว่าหลักการใช้คำราชาศัพท์ มีอะไรบ้าง และใช้อย่างไร ต้องใช้แบบไหนถึงจะถูก บทเรียนในวันนี้เราจะมาเรียนรู้หลักการใช้คำราชาศัพท์ที่ถูกต้องกันค่ะ ไปเรียนรู้พร้อม ๆ กันแลย

 

หลักการใช้คำราชาศัพท์ กับราชวงศ์ไทย

 

 

ลำดับพระอิสริยศักดิ์ของพระบรมราชวงศ์สามารถลำดับอย่างคร่าว ๆ ได้ดังนี้

1. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว, สมเด็จพระบรมราชินีนาถ
2. สมเด็จพระราชินี, สมเด็จพระบรมราชชนนี, สมเด็จพระยุพราช, สมเด็จพระสยามบรมราชกุมารี
3. สมเด็จเจ้าฟ้า
4. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้า
5. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า
6. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า
7. หม่อมเจ้า

 

 

นับตั้งแต่ขึ้นรัชกาลใหม่ รัชกาลที่ 10 ลำดับรวมถึงพระยศของพระบรมวงศานุวงศ์ก็ถูกเปลี่ยนและแต่งตั้งยศขึ้นใหม่ จะมีใครบ้าง ไปดูพร้อมกันเลยค่ะ

 

พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี

ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ

สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา

สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าทีปังกรรัศมีโชติ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ

 

หลักการใช้คำราชาศัพท์

 

 

การใช้คำนามราชาศัพท์

พระบรม/พระบรม หรือ บรมราช ใช้คำหน้าสิ่งของสำคัญ น่ายกย่อง ใช้ได้กับพระมหากษัตริย์เท่านั้น

ตัวอย่างคำ

พระบรมเดชานุภาพ

พระบรมราชโองการ

พระบรมมหาราชวัง

 

พระราช ใช้คำหน้าคำที่สำคัญรองลงมา

ตัวอย่างคำ

พระราชหัตถเลขา

พระราชดำริ

พระราชทรัพย์

 

พระ ใช้คำนามสามัญทั่วไป

ตัวอย่างคำ

พระหัตถ์

พระบาท

พระมาลา

พระกระยาหาร

 

 

การใช้ทรง

คำว่า ทรง เป็นคำที่ใช้นำหน้าคำกริยาธรรมดาให้เป็นราชาศัพท์ มีหลักการใช้ง่าย ๆ ดังนี้

– คำที่เป็นราชาศัพท์อยู่แล้ว ไม่ต้องเติมทรงนำหน้า เช่น ประทับ, ตรัส, ผนวช, สุบิน เป็นต้น

– ใช้ ทรง นำหน้าคำสามัญทั่วไป เพื่อทำให้เป็นคำราชาศัพท์ เช่น ทรงกีฬา, ทรงม้า, ทรงช้าง

– ใช้ ทรง นำหน้าคำหน้าคำนามราชาศัพท์ เพื่อทำให้เป็นคำกริยาราชาศัพท์ เช่น ทรงพระเมตตา, ทรงพระสุบิน

 

การใช้คำว่าเสด็จ

– นำหน้าคำกริยาบางคำ เช่น เสด็จไป เสด็จกลับ เป็นต้น

– นำหน้าคำนามราชาศัพท์เพื่อทำให้เป็นคำกริยาราชาศัพท์ เช่น เสด็จพระราชสมภพ เป็นต้น

 

เป็นอย่างไรบ้างคะน้อง ๆ หลักการใช้คำราชาศัพท์กับพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ ถึงจะมีความแตกต่างกันอยู่บ้างตามยศที่ลดหลั่นกันลงมา แต่ก็ไม่ยากเลยใช่ไหมคะ สุดท้ายนี้อย่าลืมไปติดตามคลิปการสอนย้อนหลังของครูอุ้มนะคะ ในคลิปครูอุ้มจะอธิบายเรื่องราวต่าง ๆ เพิ่มเติม อย่างการสอนอ่านชื่อพระบรมวงศานุวงศ์ไทยให้ถูกต้อง ไปชมกันเลยค่ะ

 

คำราชาศัพท์ที่ใช้กับพระบรมวงศานุวงศ์