น้อง ๆ หลายคนคงจะคุ้นเคยกับคำขวัญกันเป็นอย่างนี้ เพราะในวันสำคัญต่าง ๆ อย่างวันเด็ก นายกรัฐมนตรีของประเทศในแต่ละสมัยก็จะให้คำขวัญแก่เด็ก ๆ ทุกปี แต่ทราบหรือไม่คะว่า คำขวัญ นั้นคืออะไรกันแน่ มีจุดมุ่งหมาย ลักษณะ และวิธีการเขียนอย่างไร บทเรียนในวันนี้จะพาน้อง ๆ ไปเรียนรู้เรื่องราวทั้งหมดนั้นของคำขวัญ ถ้าพร้อมแล้วเราไปเรียนรู้พร้อมกันเลยค่ะ

 

คำขวัญ คืออะไร

 

คำขวัญ คือ ข้อความที่เรียบเรียงขึ้นด้วยถ้อยคำที่กะทัดรัดแต่สละสลวยเพื่อจุดประสงค์ต่าง ๆ เช่น โน้มน้าวใจ เพื่อเป็นสิริมงคล หรือเนื่องในโอกาสสำคัญต่าง ๆ เช่น วันเด็ก วันแม่ วันพ่อ เป็นต้น

 

จุดมุ่งหมายของ คำขวัญ

 

1. เพื่อเตือนใจหรือให้ข้อคิดในเรื่องใดเรื่องหนึ่งแก่ผู้อ่าน เพื่อประพฤติในสิ่งที่ถูกต้อง

2. เพื่อโน้มน้าวใจให้ผู้อ่านสนใจ ตระหนักในคุณค่า และปฏิบัติตามในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งผู้เขียนเล็งเห็นว่าเป็นประโยชน์ต่อสังคม

3. เพื่อยึดถือเป็นแนวปฏิบัติทั้งของบุคคลและสถาบัน เช่น คำขวัญประจำจังหวัด คำขวัญประจำโรงเรียน เป็นต้น

 

ลักษณะของคำขวัญ

 

คำขวัญที่ดีจะต้องมีเนื้อหาสอดคล้องกับจุดมุ่งหมายเฉพาะของสิ่งนั้น ๆ

 

 

1. โน้มน้าวใจให้ปฏิบัติตาม

ตัวอย่าง

ประหยัดน้ำคนละนิด ชุบชีวิตคนทั้งชาติ (ประกวดคำขวัญโครงการโรงเรียนประหยัดน้ำ ของการประปาส่วนภูมิภาค พ.ศ. 2555)

 

2. โน้มน้าวใจให้ละเว้น

ตัวอย่าง

รักในหลวง ห่วงลูกหลาน ช่วยกันต้าน ยาเสพติด (คำขวัญต่อต้านยาเสพติดใน พ.ศ. 2542-2543)

 

3. แสดงข้อคิดหรือปรัชญาในการปฏิบัติงานและดำเนินชีวิต

ตัวอย่าง

ไม่ประพฤติชั่ว ไม่ทำลายผู้อื่น

มุ่งทำความดี เจริญด้วยศักดิ์ศรี

ตั้งจิตผ่องใส ผูกไมตรี

มีมารยาทต่อทุกคน

(คติประจำใจชาวนครศรีธรรมราช)

 

4. ข้อคิดในวันสำคัญ

ตัวอย่าง

เรียนให้สนุก เล่นให้มีความรู้ สู่อนาคตที่สดใส

(คำขวัญวันเด็ก ปี พ.ศ. 2545)

 

5. คำขวัญแสดงจุดเด่น

ตัวอย่าง

 

 

วิธีเขียนคำขวัญ

 

การเขียนคำขวัญ มีเขียน 3 แบบ

 

 

1. การเขียนแบบคำคล้องจอง คือ การเขียนที่ใช้สระเดียวกัน หรือคำสัมผัสเดียวกัน

 

2. การเขียนคำขวัญแบบร้อยกรอง คือ การเขียนคำตามแบบบังคับ ของคำประพันธ์ชนิดนั้นๆ โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน

 

3. การเขียนคำขวัญแบบร้อยแก้ว คือการเขียนที่เรียบเรียงขึ้นอย่างไพเราะ โดยไม่มีข้อบังคับในเรื่องการสัมผัส เอก โท เขียนง่าย

 

หลักการเขียนคำขวัญ

 

1. รู้จุดมุ่งหมายของสิ่งที่ต้องการเขียน เช่น คำขวัญจังหวัด ก็จะดึงจุดที่เด่น ๆ ของจังหวัดนั้นออกมาเขียน

ตัวอย่าง

 

 

คำขวัญเชียงใหม่ ดึงจุดเด่นของจังหวัดเชียงใหม่ออกมาทั้งสถานที่สำคัญของจังหวัดอย่างดอยสุเทพ เชียงใหม่เป็นศูนย์กลางของล้านนาทำให้มีประเพณีที่หลากหลาย นอกจากนี้ด้วยความที่เป็นเมืองหนาวทำให้มีดอกไม้นานาพันธุ์ ส่วนนครพิงค์ (พิงค์ หรือ ระมิง แปลว่า แม่น้ำของชาวรามัญ) มาจากชื่อ แม่น้ำปิง ที่ไหลผ่านเมืองเชียงใหม่ ซึ่งทั้งหมดนี้ก็เป็นจุดเด่นของเมืองเชียงใหม่ที่ได้ถูกนำมารวมกันอยู่เป็นคำขวัญประจำจังหวัด

 

2. หาความรู้เพิ่มเติมในเรื่องที่จะเขียน ทั้งความรู้ด้านเนื้อหาและความรู้ด้านศิลปะในการเขียน อย่างเช่น กลวิธีถ่ายทอดความคิดตลอดจนการใช้ภาษาให้น่าสนใจ

 

3. เสริมความคิด เพื่อให้มีความชัดเจน ทำข้อมูลที่ได้มาพิจารณาอย่างละเอียด

 

4. คิดถ้อยคำให้เหมาะสม เพื่อมาเรียงร้อยกันให้เป็นคำขวัญที่น่าสนใจตามจุดประสงค์ของการเขียน

 

การเขียนคำขวัญนั้นไม่ใช่เรื่องยาก เราไม่จำเป็นต้องแต่งยาว ๆ เหมือนบทร้อยกรอง เพียงแต่ต้องเลือกคำที่เหมาะสม กระชับ อ่านแล้วเข้าใจได้ทันทีว่าคำขวัญนี้ต้องการจะสื่อถึงเรื่องใด เป็นการเขียนที่เรียกได้ว่าง่ายมาก ๆ อีกประเภทหนึ่งเลยก็ว่าได้ สุดท้ายนี้น้อง ๆ อย่าลืมทบทวนบทเรียนโดยการชมคลิปการสอนของครูอุ้ม และอย่าลืมติดตามบทเรียนเรื่องการเขียนต่าง ๆ ในครั้งต่อไปกันด้วยนะคะ

 

 

อย่าพลาดการติดตามบทความภาษาไทยจาก nockacademy