สุภาษิต หมายถึงถ้อยคำที่กล่าวสืบต่อกันมาช้านาน และมีความหมายเป็นคติสอนใจ บางสุภาษิตพูดนำมาแต่งเป็นบทร้อยกรองเพื่อใช้เป็นบทอาขยานให้กับเด็ก ๆ ได้เรียน ได้ฝึกอ่าน รวมไปถึงให้เรียนรู้ข้อคิดจากสุภาษิตได้ง่ายมากขึ้น บทที่เราจะได้เรียนกันในวันนี้คือ ผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญ จะเป็นอย่างไรบ้างนั้น ไปเรียนรู้พร้อม ๆ กันเลยค่ะ

 

ความเป็นมา ผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญ

 

 

ผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญเป็นบทร้อยกรองที่ถูกประพันธ์ขึ้นโดยพระยาอุปกิตศิลปสาร แต่งด้วยโคลงสี่สุภาพ 1 บท และกาพย์ยานี 11 อีก 7 บท มีสาระสำคัญคือ การแสวงหาความรู้และการดำเนินชีวิตให้เกิดประโยชน์

 

 

ตัวบท

 

 

แปล

คนที่มีความสามารถ มีได้เพราะรู้จักศึกษาหาความรู้ มีความรับผิดชอบ พยายามหาคำตอบในสิ่งที่ตัวเองสงสัย และหาความรู้อยู่เสมอ มีความรับผิดชอบ และดำเนินชีวิตไปอย่างมีเหตุผล สิ่งเหล่านี้คือคุณสมบัติที่สำคัญของผู้เจริญ

 

 

แปล

ถ้าคนเรามีความสามารถ มีความรับผิดชอบ รู้จักวิเคราะห์พิจารณา ก็จะมีความเจริญยิ่งขึ้น ดังนั้นคนที่ยังมีอายุน้อยอยู่ก็ควรจะสนใจในการศึกษา เพื่อเพิ่มความเชี่ยวชาญให้กับความสามารถของตัวเอง เพราะความรู้ที่มียังมีไม่มากพอ ต้องขัดเกลานิสัยตัวเองให้ฝึกคิดวิเคราะห์ และรู้สึกใช้สติปัญญาเพื่อให้เติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่มีความรู้ความสามารถ

 

 

แปล

การจะทำอะไรต้องพิจารณาด้วยความรู้ความสามารถอย่างมีเหตุมีผลถึงจะพูดได้ว่าเรามีสติปัญญาอย่างเต็มเปี่ยม ปัญหาก็เหมือนกับมีด การลับมีดกับหินให้คมนั้นทำได้ไม่ยาก แต่ถ้าเราใช้มีดไม่เป็น เอาไปฟันคนเล่นก็จะได้รับโทษหนัก เมื่อใดที่เราใช้มีดเป็น ก็จะสามารถสร้างสิ่งที่เป็นประโยชน์ได้ไม่ยาก

 

คำศัพท์น่ารู้

ปรีชา หมายถึง ความสามารถ

วิทยา หมายถึง ความรู้

พิจารณ์ หมายถึง ตรวจสอบ ตริตรอง

ยล หมายถึง มอง

พิพัฒน์ หมายถึง ความเจริญ

เพ็ญ หมายถึง เต็ม

มหันต์ หมายถึง ใหญ่, มาก

กอบกิจ หมายถึง ทำงาน

อนันต์ หมายถึง ไม่มีที่สิ้นสุด

ศัสตรา หมายถึง อาวุธ

 

ข้อคิด

การจะเป็นผู้เจริญที่มีความรู้ความสามารถนั้นจะต้องใฝ่รู้ใฝ่เรียน มีความรับผิดชอบ ใช้วิจารญาณในการพิจารณาสิ่งต่าง ๆ อย่างรอบคอบ ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะต้องฝึกฝนกันตั้งแต่เด็กเพื่อให้เชี่ยวชาญทั้งในด้านการสังเกต การใช้เหตุผลและการตัดสินใจ

 

บทร้อยกรองสุภาษิตเรื่องผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญเป็นการแต่งในเชิงอธิบายเพื่อให้เด็ก ๆ ได้เข้าใจความหมายของสุภาษิตมากขึ้นโดยไม่ต้องใช้คำยากที่ยากเกินไป เมื่อเรามีความเข้าใจในสุภาษิตแล้ว ก็จะสามารถนำไปปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ น้อง ๆ เมื่อได้เรียนรู้บทประพันธ์กันไปแล้ว ก็อย่าลืมนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันเพื่อให้เราได้มีความรู้ ความสามารถมากขึ้นกันด้วยนะคะ และที่สำคัญที่สุดก็คือ น้อง ๆ อย่าลืมทบทวนบทเรียนด้วยการชมคลิปการสอนของครูอุ้ม ในคลิปครูอุ้มได้อธิบายตัวบทให้น้อง ๆ เข้าใจอย่างง่าย ไปชมกันเลยค่ะ

 

 

อย่าพลาดการติดตามบทความภาษาไทยจาก nockacademy